Ile kosztują trampki Kanye Westa?

Trampki Kanye Westa za 850 zł. Serio? (za Liverpool Echo)

No właśnie. Ile kosztują trampki Kanye Westa? Jeśli przeprowadzicie sondę pod sklepem dyskontowym i zapytacie przeciętnego Klienta takowych o to, ile kosztują trampki Kanye Westa, dowiecie się, że ok 30 złotych (estymuję, nie przeprowadzałem sondy, ale mniej po tyle w dyskontach „chodzą” trampki). A jeśli o cenę spytacie marketingowca?

Ile kosztują trampki Kanye Westa? 

To błędne pytanie. Właściwe brzmi: ile mogą kosztować trampki. Różnica semantyczna niewielka, ale pod względem przychodów producenta może być ogromna. A ile faktycznie mogą kosztować trampki? Mogą kosztować tyle, ile określona grupa Klientów jest w stanie za nie zapłacić. 

Trampki za 850 złotych? Na pewno są wspaniałe, ale nie dam ośmiu stów za kawałek gumy ze sznurówkami! A jeśli trampki będą sygnowane nazwiskiem Kanye Westa (gosh, dobrze przynajmniej, że wiem, kto to!)? Dla mnie nie będą wart ośmiu stów, ale taka cena została ustalona, więc zapewne z badań wynika, że określona grupa nabywców się znajdzie. 

Czyż to nie piękne, że w Polsce istnieje grupa bogatych Klientów, którzy są gotowi sowicie przepłacić za trampki? Piękne! Kanye West jest z Was dumny. I szczęśliwy, że udało mu się powiększyć majątek kosztem naiwnych fanów, którzy bezkrytycznie podążają za swoim ideologicznym bożyszczem (nie znajduję innego wyjaśnienia kupowania trampek za 850 złotych).

Oczywiście Kanye West nie jest pierwszym idolem wysysającym gotówkę z portfeli fanów. Swego czasu fala krytyki spłynęła na Michaela Jordana, za którego buty w USA dzieciaki się zabijały. Dosłownie się zabijały. Tylko dlatego, że buty były sygnowane nazwiskiem Jordana, dzięki czemu ich cena rosła do poziomu trampek Kanye Westa. 

Trampki Kanye Westa i Robert Cialini

Oczywiście, całonocne kolejki po trampki były zapewne sztuczne (co jest wręcz obowiązkową klasyką marketingową w podobnych sytuacjach). Podobnie jak nagłaśniane przez prasę oświadczenia, że ten i tamten odkupią trampki nawet za 2 tysiące złotych. Fajnie, ktoś zarobi. A jakie wnioski można wysnuć z akcji trampki Kanye Westa?

Jeśli czytaliście książki Roberta Cialdiniego (do których co jakiś czas się odwołuję), to zapewne nie jest Wam obca reguła autorytetu, reguła niedostępności oraz reguła konsekwencji. Co mają wspólnego z trampkami Kanye Westa?

Dla mnie Kanye West nie jest autorytetem. Mam kilka innych autorytetów (większość od dawna nie żyje). Ale dla wielu młodych ludzi Kanye jest autorytetem. A to oznacza, że znacznie łatwiej emocjonalnie zrezygnować z innych przyjemności i zakupić trampki za 850 zł., by zbliżyć się do swojego idola. To typowo ludzka przypadłość i marketingowcy nie od dzisiaj ją wykorzystują.

Reguła niedostępności to właściwie klasyka, uprawiana prawdopodobnie od początków wymiany handlowej wśród naszych przodków z gatunku homo erectus. Zasada jest prosta: im coś jest bardziej niedostępne, tym jest bardziej pożądane. Im jest bardziej pożądane, tym jest więcej warte. Nawet, jeśli większa wartość to jedynie pozory, to i tak są to pozory przekładające się na realne pieniądze.

Reguła konsekwencji zamyka dwie powyższe wspólna klamrą. Ludzie mają tendencję do utrzymywania jednolitości własnego wizerunku i pokazywania siebie w pozytywnym świetle. Generalnie ludzie łatwo przywiązują się do swoich upublicznionych poglądów (co skrzętnie wykorzystują politycy), do swoich publicznie prezentowanych gustów, opinii i deklaracji. Dzięki czemu łatwiej rzucić palenie (wykorzystując publiczną deklarację tegoż celu), ale i łatwiej paść ofiarą trampek za 850 złotych.

Makdonaldyzacja społeczeństwa

Wszystko jest dla ludzi, trampki Kanye Westa również. Jeśli masz „na stanie” nastolatka (albo jesteś nastolatkiem), dla którego trampki za 850 zł. pozornie stanowią towarzyskie być albo nie być, zawsze warto zadać pytanie: dlaczego? Odpowiedzi będą różne, ale całość sprowadza się do koncepcji globalizacji niczego vel makdonaldyzacji społeczeństwa.

To niepokojące, ale oryginalność stała się jedynie pustą deklaracją. I to strasznie smutne, kiedy młodzi ludzie krytykują globalizację maszerując w trampkach Kanye Westa i wcinając hamburgery z MacDonalda.